Odnalezione tablice

Redakcja
Były zamierzenia by wmurować wszystkie odnalezione tablice w mur cmentarny i stworzyć małe lapidarium. Kamienną ścieżkę historii naszej miejscowości.

W połowie lat 60-tych, kiedy upłynęło 20 lat od ostatniego pochówku na niemieckich cmentarzach, władza ludowa wydała bestialski nakaz usunięcia wszystkich "szwabskich" nagrobków.  Część płyt porozbijano, część ułożono w pryzmę, która po pewnym czasie zarosła zielskiem i krzakami. W ten sposób starano się wymazać pamięć o gospodarzach tych ziem
i udowodnić, że Dolny Śląsk od zawsze był polski, a po II wojnie światowej wrócił do Macierzy. 800 lat historii przestało istnieć. Pozostała terra incognita (ziemia nieznana), którą  zagospodarowali Polacy. Nie wszystkie świadectwa jednak przepadły. Podczas prac remontowych i kopania grobów odkrywane są coraz to nowe kamienie nagrobne, które zaczynają mówić. Z monumentu stojącego przy murze cmentarnym dowiadujemy się, że w latach 1914-1918 "Wierni, aż do śmierci. Zginęło 88 niemieckich braci naszej ewangelickiej parafii". Podczas kopania nowych grobów odsłaniane są tablice grobowe osób, które żyły w Ruszowie na początku XIX wieku. Udało się nam odczytać dzieje jedynej Niemki, której pomnik ocalał. ( pod zdjęciami, na dole strony załączamy art. Jadwigi Kuternozińskiej - "A  mnie jest żal".

Należy wrócić do planów i wmurować wszystkie odnalezione tablice w mur cmentarny, stworzyć małe lapidarium. Kamienną ścieżkę historii naszej miejscowości.

Autor Jadwiga Kuternozińska
 A mnie jest żal
Artykuł z archiwum z dn. 6 października 2013

 „Jest na ruszowskim cmentarzu pomnik przeznaczony do usunięcia. Kończy mu się termin 20 letniej opłaty za wykorzystanie miejsca na grób. Pomnik ten jest częścią historii Ruszowa. Ogromne pieniądze kosztuje renowacja kościoła ewangelickiego. Może uszczknąć z nich na opłaty przedłużające dzierżawę grobu o następne 20 lat? Wiąże się z pochowaną tam osobą piękna, romantyczna historia.

Elwira Specht urodziła się w 1905 roku. Pochodziła z Gozdnicy, gdzie mieszkali jej rodzice. Po wyjściu za mąż za leśniczego o imieniu Otto przeprowadziła się do Polany. Zamieszkali w leśniczówce, po której nie ma już śladu. Na posesji zostały jedynie dwa świerki, a pomiędzy nimi kasztan oraz ślad klombu, na którym rosły piękne róże. Elwira w wieku 25 lat urodziła syna, któremu dali na imię Wolfram. Po wybuchu wojny Otto został powołany do wojska i wysłany na front, aż pod francuską granicę. A ponieważ nieszczęścia lubią chodzić parami, Elwira zachorowała. Rak piersi spowodował, że lekarze musieli odjąć jej pierś. Mąż dostał przepustkę i siedział przy ciężko chorej żonie w szpitalu we Wrocławiu, trzymając ją w ramionach i pocieszając. Przepustka się skończyła, musiał wracać na służbę. Tymczasem u Elwiry pojawiły się przerzuty, żyła jeszcze tylko dwa tygodnie. Zmarła mając 35 lat. Otto przyjechał zrozpaczony na pogrzeb. Jako pomnik postawił kamień, który przetrwał do dziś. Obok niego posadził srebrny świerk, który niedawno złamał się ze starości. Otto wojnę przeżył. Do Polski przyjechał w odwiedziny po raz pierwszy po wielu latach, w 1971 roku. Odnalazł grób żony. Na cmentarzu spotkał p. Marcina Piętę, którego rodzina opiekowała się grobem. Nawiązała się wieloletnia przyjaźń.
Lecz wróćmy do tego strasznego roku 1942. Gdy zmarła Elwira, jej 15-letnim synem zaopiekowała się rodzina mieszkająca w Ruszowie. Miał u niej dobrze i razem wyjechali z Polski do Bawarii. Wolfram uznawał ich za swoich rodziców i opiekował się przybranymi rodzicami do ich śmierci. Ale też, co rok przyjeżdżał na grób własnej matki i utrzymuje kontakt z Państwem Piętów, opiekunami grobu. W zamian zapraszał swoich polskich przyjaciół do siebie, fundował im zwiedzanie Niemiec. Jest on dobrze wykształconym człowiekiem, który piastował wysokie stanowisko. Obecnie ma 83 lata i zdrowie nie pozwala na wojaże do Polski. W ostatnim liście pisze do pani Marii, aby z tego powodu nie przedłużać dalszej rezerwacji grobu jego matki.
Myślę, że jeżeli tak się stanie, będzie nam czegoś brak. Zniknie świadectwo tamtych czasów.

Później uzupełniałam artykułu:
Przy kolejnej bytności na grobach zastałam niemiły widok. Obramowanie grobu Elwiry Specht było z obydwu stron popękane, tablica przechylona do tyłu. Nie wiem, czy stało się to siłami przyrody, czy ktoś dopomógł w tym dziele zniszczenia. Tak czy inaczej, było mi żal.

Okazało się później, że to ktoś z obsługi cmentarza nieopatrznie najechał na nagrobek i go zniszczył. W ramach rekompensaty postawił pomnik współczesny i całkowicie zabudowany. I tak nieuważny kierowca przyczynił się do przedłużenia życia grobu o dalsze lata. Może nie będzie on miał dawnego uroku, ale nie będzie wymagał nasadzania i podlewania kwiatków.