Przed bitwą "10 kwietnia 1945 r. 4 Łużycka Brygada Saperów rozlokowała się na kilka dni w Gozdnicy, skąd sztab kierował pracami przygotowawczymi do forsowania Nysy Łużyckiej. Poszczególne bataliony brygady w oparciu o gozdnickie tartaki: Pawła Prasske przy ul. Młyńskiej, braci Fryderyka i Feliksa Besser przy ul. Iłowiańskiej 2 oraz Höhn'a przy ul. Witosa a także ruszowskie tartaki przygotowywały różne elementy do zabezpieczenia przepraw po sforsowaniu Nysy Łużyckiej przez czołowe oddziały." Przekazał -Mirosław Marciniak
Jak doszło do forsowania Nysy Łużyckiej
W dniu 6 kwietnia sztab II Armii WP rozlokował się w nieistniejącej miejscowości Nowiny (Nowoszów, Nouhaus) w dawnej szkole przy Czerwonym Moście, gdzie przebywał do 12 kwietnia 1945, następnie został przeniesiony do Jagodzina. W Jagodzinie podstawowe komórki i oddziały Sztabu Armii funkcjonowały do dnia 18 kwietnia. W Ruszowie rozlokowano kwatermistrzostwo (ul. Borowska nr 15). Od stycznia do kwietnia oddziały II AWP przebyły ponad 1100 kilometrową trasę nie biorąc udziału w żadnych walkach, wykonując ciągle nowe dyrektywy dowódcy frontu.
Sytuacja uległa diametralnej zmianie 16 kwietnia 1945 r.
Naprzeciwko polskim żołnierzom stanęła niemiecka 4 Armia Pancerna z Grupy Armii Środek, w której składzie były 615DSpec (615 Dywizja do Zadań Specjalnych) i 1DGPanc (1 Dywizja Grenadierów Pancernych „Brandenburg”), które to zajmowały pozycje obronne naprzeciwko wojsk polskich. Generał Major Hans von Ahlfen jako wsparcie obrony nad Nysą Łużycką podaje także jednostki Volkssturmu twierdząc, że były one dobrze zaopatrzone i wyszkolone. Wspominając samą rzekę sugeruje, że w okresie walk stan jej wód był niski z powodu krótkiej zimy. Elementem wspomagający obronę było duże zalesienie obszarów, w których miały rozgrywać się walki, ale był to czynnik zarówno dobry dla obrońców, jak też pomagający w przygotowaniach do forsowania. Autor skarży się na brak amunicji i lotnictwa wypominając, że Rosjanie i Polacy wiedząc o słabości Niemców, na ich oczach przygotowywali się do nadchodzącego natarcia. Generał pisze, że już 17 kwietnia linie niemieckiej obrony zostały przełamane.
W dniu 16 kwietnia 1945 roku rozpoczęła się operacja łużycka. O godzinie 4:15 (czasu moskiewskiego o 6:15) na dwie godziny przed świtem rozpoczęło się ponad dwugodzinne przygotowanie artyleryjskie. Następnie w zasłonie dymnej rozpoczęło się forsowanie przez wojsko polskie Nysy Łużyckiej. Do końca dnia saperzy zbudowali 11 mostów. Na drodze natarcia 8DP leżała przygotowana do obrony wieś Nieder Neundorf, którą zdobyto około godziny 14:00 po ciężkich walkach i kontrataku niemieckim 3 czołgów i 2 dział pancernych. Żołnierze 8DP parli nadal do przód nawet mimo podpalonego przez wroga lasu zdołali uchwycić przyczółek na zachodnim brzegu rzeki Weisser Schöps. 9DP również szybko pokonała rzekę, problemy zaczęły się dopiero na jej obecnie niemieckim brzegu, gdzie silny ogień ciężkich karabinów maszynowych i moździerzy powstrzymał pierwszy impet natarcia. 26 pułk piechoty wspomnianej dywizji toczył zacięte boje o miasteczko Rothenburg. O godzinie 18:30 miasto zostało zdobyte jednak w polskich szeregach zginęło około 100 żołnierzy, a 300 odniosło rany. Atakująca w rejonie Lodenau 7DP próbująca sforsować rzekę po betonowej tamie musiała się wycofać z powodu silnego ostrzału. Postanowiono więc przeprawić się w pobliżu Bremenhain. Mimo ciężkiego przebiegu całodniowych działań udało się w końcu zdobyć wieś przez 37 pułk piechoty. Pułk ten pomógł również w zdobyciu wcześniej wspomnianego Rothenburga. Najgorzej poszło atakującej na zbyt szerokim odcinku 10DP, która nie zdołała osiągnąć wyznaczonych celów natarcia. Wynikiem całodniowych walk było uchwycenie przyczółku o głębokości około 6-7 km i szerokości 6 km. Należy pamiętać, że to 8 i 9 DP walczyły na głównym kierunku, a 7 i 10 DP walczyły na kierunkach pomocniczych na dużo szerszym froncie. Pozostałe jednostki były drugim rzutem Armii i wieczorem przeprawiły się na drugi brzeg rzeki. W dniu 17 kwietnia po przegrupowaniu podjęto dalej natarcie w kierunku miejscowości Horka
Opracował: Zbigniew MesjaszZdjęcia kolorowane : Uroczystości w Szkole Podstawowej w Ruszowie . Spotkanie z kombatantami 77 pp 7 dyw. II Armii WP 👇
A z którego roku te zdjęcia wiadomo ?
OdpowiedzUsuń