Prezydium Powiatowej Rady Narodowej ocenia działanie i skład Gminnej Rady Narodowej w Ruszowie

Powiat zgorzelecki podzielony był na dwie gminy miejskie: Zgorzelice Moys, Rychwald Bogatynia i 7 gmin wiejskich: Zgorzelec/Podlasie, Rychwald (Bogatynia), Długojew (Dłużyna), Kaławsk (Węgliniec), Królewszczyzna (Działoszyn), Pinsk (Pieńsk), Ruszów.

Na stronie internetowej powiatu zgorzeleckiego możemy zapoznać się z jego historią. Z informacji tam zawartych dowiadujemy się, że w latach 1945 – 1950 w powiecie funkcjonowało „dzikie nazewnictwo”. Sam Zgorzelec zaraz po zakończeniu wojny nazywany był Zgorzelice. Taką nazwę używaną na przemian z obecną można odnaleźć w dokumentacji GRN w Ruszowie. Częsta jest sytuacja, gdzie w opisie danego dokumentu widzimy napis „powiat zgorzelecki” a pieczęć znajdująca się na tym samym dokumencie brzmi „powiat zgorzelicki”. W Polsce powojennej utrzymano przedwojenny podział terytorialny. Wynikało to z przyjęcia obowiązywania konstytucji marcowej która to dzieliła państwo na województwa, powiaty i gminy. Powiat zgorzelecki podzielony był na dwie gminy miejskie: Zgorzelice Moys, Rychwald Bogatynia i 7 gmin wiejskich: Zgorzelec/Podlasie, Rychwald (Bogatynia), Długojew (Dłużyna), Kaławsk (Węgliniec), Królewszczyzna (Działoszyn), Pinsk (Pieńsk), Ruszów.

W teczce aktowej o tytule „Skład osobowy Gminnej Rady Narodowej, jej prezydium i komisji. Sprawozdania z pracy”z lat 1950 – 1951, znajdującej się w Oddziale Archiwum Państwowego w Bolesławcu pod sygnaturą 86/54/0/-/11znajduje się analiza przedstawiona przez Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Zgorzelcu a dotyczącą podległych mu Gminnych i Miejskich Rad Narodowych. Dokument jest z dnia 24 marca 1951 roku a jego tytuł brzmi: „Analiza składu socjalnego terenowych Rad Narodowych, Komisji oraz złożonych planów pracy Prezydium i Komisji GRN (MRN) na II-gi kwartał 1951r”.Celem tej analizy było poprawienie działania GRN wchodzących w skład powiatu. Powiat nakazywał wzięcie pod uwagę uzupełnienie niedociągnięć i poprawę błędów. Głównym problemem zdaniem powiatu było to, że planowaniem pracy GRN i MRN zajmowali się Sekretarze Prezydium sami osobiście. A powinno być to robione pełnym składem Prezydium.

Dla nas interesująca jest część tej analizy dotycząca Gminnej Rady Narodowej w Ruszowie. Tutaj należy zauważyć, że dokument został rozesłany do wszystkich Rad w całości więc w każdej gminie można było przeczytać jakie problemy mają sąsiedzi. Opis uwag dotyczących GRN w Ruszowie znajduje się w punkcie 3 zaczynającym się na stronie 80 a kończącym na 81. W GRN Ruszów występowało 29 radnych z czego 14 było robotnikami, 8 rolnikami i 7 pracownikami umysłowymi. Według Prezydium powiatowego stosunek ten był niewłaściwy. W Radzie miało być za mało rolników a za dużo pracowników umysłowych i robotników. Z wykazu członków Gminnej Rady Narodowej z dnia 1 kwietnia 1951 roku wynika że w Radzie zasiadało 27 osób. Z tego grona 8 było rolnikami, 5 pracownikami umysłowymi 13 robotnikami i 1 felczerem. Przy kilku nazwiskach jest zaznaczone wykonywanie dwóch zajęć jednego jako robotnik i drugiego jako urzędnik. Z tego samego wykazu możemy wyczytać że członków PZPR było 14 a 13 osób było bezpartyjnych. W tym gronie występowały tylko trzy kobiety. Jeśli chodzi o strukturę wiekową przedstawiała się ona następująco:

powyżej 60 lat – 1 osoba

powyżej 50 lat – 4 osoby

powyżej 40 lat – 7 osób

powyżej 30 lat – 9 osób

powyżej 20 lat – 5 osób

i mających 18 lat – 1 osoba

Również skład socjalny komisji był niewłaściwy według powiatu. Występowało wówczas 6 komisji posiadających 21 osób. Nie wszyscy Radni byli członkami komisji. Liczba ta była za mała dla PPRN. Chciano aby w Komisjach zasiadało od 36 do 54 osób. Każda komisja powinna mieć więc od 6 do 9 osób. Członków komisji z poza Rady powinno być nie więcej niż 40%. I tutaj też problem stanowiło to, że z 21 członków komisji aż 12 było pracownikami umysłowymi, 6 rolnikami i 3 robotnikami. Nadmiar pracowników umysłowych miał spowodować zamianę komisji w „instytucje”. Kolejne zarzuty dotyczyły planów pracy. Tutaj stwierdzono, że za duży nacisk w planach pracy położono na organizacje wiosennej akcji siewnej. Uznano to za dobry objaw jednak stwierdzono, że są też inne ważne zagadnienia, które pominięto. Zasugerowano że w planie pracy powinny być ujęte również potrzeby terenowe gminy Ruszów. Z braków wymieniono,nieujęcie sprawy dotyczących podatków gruntowych i FOR, dróg, mostów, oświaty i kultury. GRN w Ruszowie pominął zagadnienie walki z analfabetyzmem, handlu i zaopatrzenia, realizacji budżetu, zdrowia i czystości oraz spółdzielczości produkcyjnej. W posiedzeniach Prezydium nie biorą a wręcz wcale nie są zapraszani kierownicy instytucji i zakładów celem złożenia sprawozdań. Podsumowując swoje uwagi Prezydium Powiatowej Rady Narodowej stwierdziło, że plany pracy Prezydium w Ruszowie zostały stworzone „jednoosobowo i mechanicznie” bez wnikliwego sprawdzenia zagadnień. Natomiast pochwalono palny opracowane przez same Komisje, gdzie zauważono „dobrą inicjatywę”jednak stwierdzono, że Prezydium Gminnej Rady Narodowej w Ruszowie powinno pomóc komisją w ich opracowywaniu, aby były wyraźniejsze i lepiej opracowane. W ostatnich zdaniach stwierdzono, że: „Plany kontroli nie uwzględniają potrzeb terenowych gminy Ruszów. Brak jest zadań indywidualnych i badania potrzeb bytowych mas pracujących”.

Z ciekawostek warto jeszcze napisać, że Gminnej Radzie Narodowej w Węglińcu zarzucono, że w jej składzie jest zbyt mało kobiet i zbyt mało członków bezpartyjnych a miastu Zgorzelec zarzucano brak młodzieży. Takich uwag nie ma co do Ruszowa. Osobiście dziwi mnie, że premiowano bezpartyjnych członków czyżby chciano pokazać, że bierze się pod uwagę wszystkie głosy. Po analizie tego wniosku można domniemywać, że omawiany przeze mnie poprzednich tekstach zamieszczonych na „Wędrowcu Ruszowskim” Plan Pracy GRN w Ruszowie (syg. 86/54/0/-/15) mimo że zawierał wiele aspektów związanych z wymienionymi wyżej dziedzinami to jednak dla powiatu było to ujęte jednak za skromnie i oczekiwano jakiś większych działań.