poniedziałek, 25 września 2023

Stanowiska funkcyjne w gminie i pracownicy Gminnej Rady Narodowej

W odradzającej się powojennej Polsce przywrócono przedwojenny podział na województwa, powiaty, gminy i gromady. Gmina wiejska stała się najniższą komórką administracji państwowej i podstawową

jednostką samorządu terytorialnego. Wprowadzono jednak nowe rozwiązanie ustrojowe zaczerpnięte z ZSRR. Powołano do życia rady narodowe. Gminy takie jak Ruszów posiadały wówczas dwa organy ustrojowe. Jednym była Gminna Rada Narodowa jako organ stanowiący i kontrolujący a drugim był zarząd gminy jako organ wykonawczy. Rada Narodowa miała liczyć od 12 do 30 osób. Na czele GRN stało prezydium z przewodniczącym. Natomiast codzienny zarząd sprawował zarząd gminy z wójtem na czele. Zarząd gminy składał się od 3 do 7 osób. To prezydium reprezentowało gminę na zewnątrz a wójt był tylko urzędnikiem do wykonywania poleceń gminnej rady i jej prezydium.

W Archiwum Państwowym we Wrocławiu oddział w Bolesławcu w teczce aktowej o sygnaturze 86/54/0/-/84 o datach skrajnych 1945 -1946, odnalazłem odręcznie zrobioną tabelkę pt. „Wykaz poborów funkcjonariuszów gminy”. Wykaz nie posiada nazwisk, więc nie wiem kto pełnił dane stanowisko. W wykazie występuje stanowisko służbowe, grupa uposażenia, uposażenie służbowe miesięczne i roczne oraz uwagi. Na końcu tabelki jest prawdopodobnie napis ołówkiem „Wojt” a pod nim parafka. Z wykazu możemy się dowiedzieć, że gmina Ruszów miała 5 stanowisk służbowych:

1.      Wójt

2.      Sekretarz

3.      Referat wojskowy

4.      Referat Aprowizacji i Handlu

5.      Kancelistka

Miesięczne wynagrodzenie wójta wynosiło 1527 złotych i była to VIII grupa uposażenia, sekretarza prawdopodobnie nie było, gdyż rubryki przy tym stanowisku nie mają podanych kwot ani grupy uposażenia. Referaty mają wpisaną grupę uposażenia X i miesięczne kwoty 1279 zł i 1608 zł. Kancelistka to XII grupa uposażenia z miesięcznymi poborami w wysokości 990 zł.

O Prezydium Gminnej Rady Narodowej jest więcej wiadomości, ale też są z późniejszego okresu. Według informacji znalezionych w zespole Akta Gminy Ruszów o sygnaturze 86/54/0 z wykazu z dnia 01.04.1951 wynika, że radnych było 27. Jednak w piśmie z dnia 24 03.1951r, znajdującym się w teczce aktowej o sygnaturze 86/54/0/-/11 i datach skrajnych 1950 – 1951, jest mowa o 29 radnych. Zapewne dokładniejsza analiza dokumentów mogła by dać konkretną liczbę radnych. Należy jednak pamiętać, że na takie rozbieżności mogą mieć wpływ różne czynniki. W tej samej teczce znajduje się tabela pt. „Wykaz pracowników". Z tego wykazu możemy się dowiedzieć kto i jakie stanowiska zajmował w Prezydium Gminnej Rady Narodowej w Ruszowie. Tabela zawiera także dane o pochodzeniu, przynależności partyjnej, roku urodzenia, grupie i dodatku funkcyjnym. W uwagach zrobiono ręcznie wpisy o wykształceniu. W prezydium zasiadało 6 osób z czego 3 miały pochodzenie chłopskie i 3 robotnicze. Podobnie wyglądał podział na należących do PZPR i bezpartyjnych, równo po 3 osoby.

1.      Przewodniczący prezydium – Woziński Czesław

2.      Zastępca przewodniczącego prezydium – Gardziej Jan

3.      Prezydium sekretarz – Piotrowicz Jan

4.      Referat Wojskowy i Meldunkowy – Jurczak Antoni

5.      Referat podatkowy – Bąk Zofia

6.      Pomoc biurowa – Lachowicz Czesława

Tabela została podpisana odręcznie przez zastępcę przewodniczącego prezydium. Wykaz jest bardzo słabo czytelny, roczniki urodzenia w większości są nieczytelne, zresztą z nazwiskami też miałem problem z odczytaniem.

W roku 1950 ustawą z dnia 20 marca o terenowych organach jednolitej władzy państwowej to Rady Narodowe stały się terenowymi organami jednolitej władzy państwowej w gminie. To one było organem uchwałodawczym a role organu wykonawczego pełniło prezydium GRN. W roku 1954 zlikwidowano gminy a na ich miejsce powołano gromady. Powrót gmin nastąpił w 1973. Zarząd gmin został zastąpiony w 2002 roku przez wybieranych w wyborach bezpośrednich wójtów czy burmistrzów lub prezydentów miast.


Skan pieczątki


Skan


Opracował: Zbigniew Mesjasz







Brak komentarzy:

Prześlij komentarz