Sieć archiwalna

Autor: Zbigniew Mesjasz 

Na łamach Wędrowca Ruszowskiego chciałbym naszej społeczności przybliżyć instytucje archiwów i co dzięki nim posiadamy. Postępowanie z dokumentacją archiwalną w naszym kraju reguluje ustawa z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach. Ustawa ta reguluje postępowanie z materiałami archiwalnymi i inną dokumentacją wytworzoną przez organy państwowe i samorządowe, a także inne niepaństwowe jednostki organizacyjne. Na podstawie artykułów zawartych w ustawie tworzy się w jednostkach organizacyjnych archiwa

zakładowe lub składnice akt w zależności od tego jaką dokumentacje tworzy czy posiada dana jednostka organizacyjna. Mimo tych zapisów często władze danych jednostek organizacyjnych bardzo negatywnie podchodzą do zadań archiwisty i działalności archiwum zakładowego czy składnicy akt. Często próbuje się archiwistę obciążyć dodatkowymi zadaniami nie związanymi z archiwizacją, a akta przechowuje się w zawilgoconych, zagrzybionych i zajętych przez gryzonie pomieszczeniach piwnic. Nie wszystkie dokumenty mogą mieć znaczenie historyczne a obecnie to pieniądze żądzą naszym życiem i często właściwe przechowywanie dokumentacji ma ostatni priorytet. Inaczej to wygląda w Archiwach Państwowych gdzie przykłada się większą dbałość o przechowywane dokumenty. Ale i na tym polu jest wiele problemów, np. Archiwum Państwowe w Zielonej Górze dopiero w 2013 roku przeniosło swój zasób do nowoczesnego budynku wybudowanego specjalnie na potrzeby archiwizacji.

Obecnie w naszym kraju w skład sieci archiwalnej wchodzą 3 archiwa o charakterze centralnym, znajdujące się w stolicy Polski.

1. Archiwum Główne Akt Dawnych w którym przechowywana jest najważniejsza dokumentacja dotycząca naszego państwa od czasów średniowiecza do zakończenia I wojny światowej, Archiwum Akt Nowych, które przechowuje dokumentację wytworzoną po roku 1918.

3. Narodowe Archiwum Cyfrowe którego zadaniem jest przechowywanie dokumentacji fotograficznej, dźwiękowej i filmowej powstałej od początku XX w.

Oprócz tych placówek archiwalnych występuje 30 archiwów regionalnych wraz z oddziałami zamiejscowymi. Archiwum regionalnym dla naszego miejsca zamieszkania jest Archiwum Państwowe we Wrocławiu posiadające 4 oddziały w następujących miejscowościach: Bolesławcu, Jeleniej Górze, Kamieńcu Ząbkowickim i Legnicy.

Oddział Archiwum Państwowego w Bolesławcu obejmuje trzy powiaty: bolesławiecki, lubański i zgorzelecki. To właśnie pod ten oddział podlega dokumentacja wytworzona w naszej gminie i naszej miejscowości. Krótki rys historyczny tego oddziału można przeczytać pod tym linkiem: https://www.ap.wroc.pl/boleslawiec/historia. Natomiast na innej stronie internetowej o nazwie „Szukaj w Archiwach” można znaleźć sygnatury akt znajdujących się w archiwum w Bolesławcu. A w szczególności można odnaleźć jaka dokumentacja dotycząca Ruszowa znajduje się w bolesławieckim oddziale Archiwum Państwowego: https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/wyszukiwarka?p_p_id=Result&p_p_lifecycle=0&p_p_state=normal&p_p_mode=view&_Result_resetCur=false&_Result_delta=100.  

Mnie osobiście zainteresował zespół Akta Gminy Ruszów zawierający 99 jednostek o rozmiarze 1 metra bieżącego. Jednostki te dotyczą okresu 1945 - 1954.